COVID-19, SARS-CoV-2 olarak bilinen koronavirüsün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır1. Koronavirüsler insanlarda, kuşlarda ve memelilerde enfeksiyona yol açabilen geniş bir virüs ailesidir. Bunlar bazen hayvanlardan insanlara iletilebilmektedir2.
COVID-19
Koronavirüs hastalığı (COVID-19)
Wuhan’da (Çin Halk Cumhuriyeti) “viral pnömoni” vakalarında bir salgın bulunduğu ilan edildikten sonra bu yeni virüsün varlığı 31 Aralık 2019 tarihinde Dünya Sağlık Örgütüne/World Health Organization (WHO) bildirildi1. Ocak ayı sırasında günlük temelde binlerce yeni vakaya tanı konarak teyit edilmiş vakaların sayısı 30 Ocak 2020 tarihine kadar birdenbire arttı ve bu tarihte COVID-19 salgını WHO tarafından uluslararası önemde acil halk sağlığı durumu olarak ilan edildi. WHO 11 Mart 2020’de COVID-19 durumunu küresel bir pandemi olarak resmen ilan etti3.
Enfekte olan insanların çoğunluğu hafif ila orta düzeyde bir solunum hastalığı hissetmekte ve özel bir tedaviye gerek duymadan iyileşmektedir. Ama bazıları ağır hasta olmakta ve tıbbi bakım gerektirmektedir. Yaşlı kişilerde ve altta yatan sağlık durumlarına sahip olan kişilerde – kardiyovasküler hastalık, diyabet, kronik solunum hastalığı veya kanser – ağır hastalık geliştirme olasılığı daha yüksektir4.
Enfekte olmuş bir kişi virüs içeren çok küçük solunum parçacıkları ve damlacıkları ile soluk verdiği zaman COVID-19 yayılmaktadır. Bu solunum parçacıkları ve damlacıkları başka kişiler tarafından soluk çekilirken alınabilir veya gözlerinin, burnunun veya ağzının üzerine düşebilir. Bunlar bazı durumlarda başka kişilerin dokunduğu yüzeylere bulaşabilir. COVID-19 bulaşmış olan herhangi bir kişi, kendisi bir belirti göstermediği hâlde hastalığı yayabilir5.
Virüsün yayılmasını durdurmak için izlenmiş olan ana temel tedbir önlemleri aşağıdakiler olmuştur6:
• Sabun ve su veya el sterilize edici jel kullanarak ellerinizi sık sık yıkamak.
• Güvenli mesafeyi korumanın mümkün olmadığı durumlarda yüz maskesi kullanmak.
• Kalabalık yerlerden, yeterli şekilde havalandırılmayan iç mekânlardan ve başka kişiler ile uzun süreli temastan kaçınmak.
• Özellikle herkese açık yerlerde veya sağlık hizmeti merkezlerinde yüzeylere dokunmaktan kaçınmak.
• Herhangi bir belirti gösterdiğiniz takdirde evde kalmak.
• Yerel aşılama kurallarına ve tavsiyelerine uymak.
COVID-19 bakımından HIPRA’nın taahhüdü
Aşı geliştirerek bulaşıcı hastalıklarla mücadelede 50 yıldan çok deneyime sahip olan HIPRA, sağlığa, insanlara, topluma ve ilerlemeye bağlı olan bir şirkettir. HIPRA bu nedenle, olağanüstü bir durum karşısında, SARS-COV-2’ye karşı bir rekombinant protein aşı geliştirerek daha başlangıçtan itibaren kendi bilgi birikimini pandemiye karşı mücadeleye katmayı seçmiştir (EMA Pazarlama Ruhsatı, 31 Mart 2023)..
Bibliyografi referansları:
1. Dünya Sağlık Örgütü/World Health Organization. COVID-19 hakkında temel bilgiler. [Internet] Şurada bulabilirsiniz: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19 (Son ziyaret tarihi: 8 Mart 2023)
2. “Halk için bilgiler. Yeni COVID-19 Koronavirüs hakkında Sorular ve Yanıtlar [Internet]”. Şurada bulabilirsiniz: https://www.sanidad.gob.es/en/profesionales/saludPublica/ccayes/alertasActual/nCov/ciudadania.htm (Son ziyaret tarihi: 8 Mart 2023)
3. Hu B, Guo H, Zhou P, Shi ZL. SARS-CoV-2’nin ve COVID-19’un özellikleri. Nat Rev Microbiol. 2021;19(3):141-154.
4. Dünya Sağlık Örgütü/World Health Organization. Koronavirüs. [Internet] Şurada bulabilirsiniz: https://www.who.int/health-topics/coronavirus#tab=tab_1 (Son ziyaret tarihi: 8 Mart 2023)
5. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri. [Internet]. Şurada bulabilirsiniz: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prevent-getting-sick/how-covid-spreads.html (Son ziyaret tarihi: Mart 2023)
6. Dünya Sağlık Örgütü/World Health Organization. COVID-19’un yayılması hakkında Sorular ve Yanıtlar. [Internet] Şurada bulabilirsiniz: https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/coronavirus-disease-covid-19-how-is-it-transmitted (Son ziyaret tarihi: Mart 2023)